بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ

قال الله سُبحانه و تَعالی: «يُؤْتِي الْحِكْمَةَ مَنْ يَشَاءُ وَمَنْ يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْرًا كَثِيرًا وَمَا يَذَّكَّرُ إِلَّا أُولُو الْأَلْبَابِ»

برگزاری همایش بزرگداشت حکیم متألّه و فرزانه جناب میر سیّد ابوالقاسم حسینی موسوی فندرسکی«اعلی‌الله‌مقامه‌الشّریف» که با حضور شما اساتید گران‌قدر و دانش‌پژوهان گرامیِ دانشگاهی و حوزوی برگزار می‌گردد، مایۀ مسرّت و موجب تحسین و قدردانی است.

در این فرصت کوتاه سه نکته را به محضر شما میهمانان فرهیختۀ این همایش عرضه می‌دارم:

نکتۀ نخست؛ تأکید بر ضرورت پاسداشت مقام فرزانگان و حکیمان بزرگی چون جناب میرفندرسکی«قدّس‌سرّه» است، چرا که نکوداشت و گرامیداشت یاد و نام آنان، زمینه‌سازِ تأثیرپذیری از شخصیّتِ آن بزرگان خواهد بود و خصوصاً نسل جوانِ تکامل‌خواه به این سرمشق‌گیری از فرزانگان که عمر مبارک خود را یکسره در مسیر دانش و خرد و ایمان سپری کرده‌اند، نیازمند است، به‌ویژه در دنیای معاصر که الگوهای گوناگونی در فضاهای مجازی و حقیقی به جوانان عرضه می‌شود که بسیاری از آن الگوها، نه تنها روح تکامل‌طلبی و حقیقت‌خواهی نسل جوان را ارضاء نمی‌نماید، بلکه برای آیندۀ آنان و جامعۀ انسانی، زیان‌بار و شکننده است.

نکتۀ دوم؛ تأکید بیشتر بر ضرورت و نیاز به ترویج و تحکیم فلسفه‌ورزی، خصوصاً در مجامع علمیِ حوزوی و دانشگاهی است. جهانِ مدرن، علی‌رغم مزیّت‌های مادّی، کارخانۀ تولید انبوه سؤالات و شبهاتِ الهیّاتی است و تنها راه صحیح مواجهه با این پرسش‌های گریزناپذیرِ دنیای کنونی، از مسیر دانشِ فلسفه می‌گذرد و جز از راه استدلال‌های عقلانی و خردپذیر، نمی‌توان این سؤالات و شبهاتِ متکثّر و متنوّع را پاسخ گفت و نسلِ جوان حقیقت‌جو را در این عرصۀ خطیر، اقناع نمود.

به تعبیر دیگر، صیانت از ایمان و معنویّت و ارتقای دین‌داری و خداباوری در جهان امروز، سخت نیازمند فلسفه و خردورزی است. برگزاری این‌گونه همایش‌ها اگر بتواند گامی در این جهت و نیز در جهت آنچه در نکتۀ نخست بیان شد، بردارد، یقیناً به هدف خود دست‌یافته است. امید که با همّت شما اساتید معزّز و پژوهشگران فرهیخته، چنین شود.

و نکتۀ سوم؛ در تکریم نام و یاد حکیم فرزانۀ متألّه و فیلسوف نامدار دانشمند و عارفِ وارستۀ واصل جناب میرفندرسکی«طاب‌الله ثراه و جعل الجنّة مثواه» است که به حق از ارکان و اساطین عالی‌قدر مکتب فلسفی اصفهان و از زمرۀ مفاخر حکمت اسلامی و ایرانی است.

این عالم عالی‌مقام، علاوه بر مرتبت والای علمی و حکمی و فلسفی که مایۀ تریبت اعاظمی نظیر حضرات آقا حسین خوانساری و ملّا رجبعلی تبریزی و میرزای رفیعای نایینی«قدس‌الله اسرارهم» بوده است، حائز مقام والای اخلاق و معنویّت و عرفان و سیر و سلوک بوده و وارستگی و شهرت‌گریزی و آزادمنشی و بی‌اعتنایی آن جناب به زخارف دنیوی و مطامع مادّی در همۀ نقل‌های تاریخی، مشهور و متواتر است و این، همان جهتِ اسوه بودن و قدوه بودن این شخصیّت عالی‌قدر است که سوگمندانه باید گفت: گویی زمانۀ ما از پدید آوردن چنین فرزانگان و نامورانی عقیم گشته است. «انّ الزّمان بمثله لعقیمٌ».

مجامع دانشگاهی و حوزوی ما باید نهایت جدّ و جهد خود را به کار گیرند تا به امید خداوند تعالی تاریخ ایران باز هم شاهد ظهور دانشمندان بزرگ و نامداری چون جناب میرفندرسکی«رضوان‌الله‌تعالی‌علیه» باشد، حکیمی که نه‌تنها حیات و زندگی او سرشار از دانش و عقلانیّت و ایمان بوده، بلکه پس از مرگ نیز مزار و مقبرۀ او همواره از حرمت ویژه در نزد عام و خاص برخوردار بوده است. بی‌شک سرّ این احترام و آبروی کم‌نظیر در آن است که این عالِمِ عاملِ عاقل، در دریای عالَم، با کشتی عقل، که به بادبان دانش مجهّز بود، سیر آفاقی و انفسی نمود و از این‌رو در گرداب آرزوهای فناپذیر این جهان، غرقه نشد بلکه به ساحل قرب حق‌تعالی واصل گشت، چنانکه خود آن جناب در یکی از ابیات قصیدۀ نغز و طرفه‌اش می‌فرماید:

عقل کشتی، آرزو گرداب و دانش بادبان

                                                            حق‌تعالی ساحل و عالَم همه دریاستی

همین بیت زیبا و بلند، حکایت‌گر نگاه حکیمانۀ این حکیم متألّهِ فرزانه است که رحمت و مغفرت واسعۀ حقّ متعال بر روح مطهّر وی باد.

در خاتمه از حضور شما اساتید گران‌قدر و میهمانان محترم در این همایش گرامی قدردانی می‌کنم و توفیقات روزافزون همۀ شما گرامیان را در تحکیم و ترویج دانش فلسفه و خردورزی و تثبیت ایمان و معنویّت، از خداوند حکیم تعالی مسألت می‌نمایم. والسّلام‌علیکم و رحمة‌الله و برکاته.

حسين المظاهرى

15 / جمادی‌الاولی / ١٤٤5

8 / آذر / ١٤٠2