سوال :
يكي از مسائل بحث برانگيز دهههاي اخير بخصوص در غرب، بحث «اتانازي» ميباشد - euthanasia.
كه در فارسي از آن به عنوان «قتل از روي ترحّم» تعبير شده است و در حقيقت تسريع در مرگ بيماري است كه به علّت بيماري از درد و رنج شديدي در عذاب است و با معلومات كنوني علوم پزشكي اميدي به بهبودي وي نيست (تسريع در مرگ محتضر)، مستدعي است ارشاد فرمائيد:
1) آيا پزشك ميتواند از روي شفقت و ترحّم و به خواست خود بيمار با تزريق داروهاي كشنده به زندگي پر درد و رنج بيمار پايان دهد؟ (اتانازي فعّال active).
2) آيا پزشك مجاز خواهد بود كه به خواست خود بيمار از ادامه مداواي وي خودداري نموده و مدّت درد كشيدن وي را طولاني ننمايد؟ (اتانازي غير فعّال passive).
3) با توجّه به اينكه اكثر اين بيماران از طريق داخل رگي «iv» تغذيه ميشوند آيا پزشك مجاز است با خواست خود بيمار بجاي قطع مداوا از ادامه تغذيه وي ممانعت بعمل آورد؟
4) در مواردي كه بيمار در حالت اغما باشد و نتوان از خواسته وي آگاه شد آيا موافقت و اسرار اطرافيان بيمار ميتواند ملاك عمل پزشك براي قطع ادامه مداوا شود؟
5) در صورتي كه مريض قبلاً وصيّت كرده باشد كه اگر چنين مسألهاي براي وي پيش آمد (حالت اغما) دوران احتضار وي طولاني نشود، حكم مسأله 4 چه صورتي خواهد يافت؟
6) در بسياري از موارد «اتانازي غير فعّال» در مورد بيماراني مصداق دارد در حالت اغما «comma» ميباشند و زندگي آنها وابسته به دستگاه تنفّس مصنوعي است و بدون دستگاه تنفّس مصنوعي قادر به ادامه حيات نميباشند، با توجّه به مفروضات سؤال و با توجّه به اينكه غالباً در مورد مسائل پزشكي يقين 100% محقّق نميشود و حتّي مواردي گزارش شده كه بعضي از اين بيماران به طور معجزه آسائي از مرگ نجات يافته و به زندگي عادي باز گشتهاند، آيا پزشك مجاز به قطع تنفّس مصنوعي كه باعث تسريع در مرگ بيمار ميشود خواهد بود؟
7) با توجّه به كمبود امكانات بيمارستانهاي كشور و محدوديت تعداد تختهاي بخشهاي ويژه بيارستانها «icu»، اگر اشغال تخت توسّط بيماري كه احتمال كمتري براي بازگشت دارد باعث عدم پذيرش و احتمال مرگ بيماري شود كه احتمال بيشتري براي برگشت دارد، مسأله قبل چه صورتي خواهد داشت؟
پاسخ: كليه موارد كه نوشتهايد جايز نيست، بلي در موردي كه مرگ يقين صد در صد باشد قطع دارو و يا قطع تنفّس مصنوعي و مانند آن جايز است.