عنوان: مشق اخلاق؛ وجدان اخلاقی

شرح: وجدان اخلاقی، یکی از عوامل کنترل غرائز و یک نیروی تنظيم‌گر و کنترل‌کننده در وجود انسان است و نقش بااهميّتي در تهذیب نفس دارد. وجدان اخلاقی یا همان «نفس لوّامه»، نه ظلم می‌پذیرد، نه پارتی قبول می‌کند و نه رشوه می‌گیرد. بنابراین، جوانان باید در گفتار و کردار و به طور کلّی در همه شئون زندگی خویش، وجود این نعمت بزرگ را قدر بدانند و از این وسیلۀ هشدار دهنده، به بهترين وجه استفاده کنند. ویژگی مهم دیگر وجدان اخلاقی، آن است که، قبل از اینکه انسان، وارد کارهای خیر شود، او را تشویق و ترغیب می‌کند، و در پایان، شخص را مورد تحسین قرار می‌دهد و به او آفرین می‌گوید. امّا در کارهای بد، برعکس است، یعنی قبل از شروع کار به شما هشدار می‌دهد، اگر به اعلام خطر او توجّه نکرده و وارد عمل شدید در هنگام عمل هم شما را تهدید می‌کند و سرانجام در پایان کار به سرزنش شما می‌پردازد. قرآن کریم، وجدان اخلاقی را «نفس لوّامه» می‌نامد، یعنی آن حالتی که انسان را در کارهای زشت، سرزنش و ملامت می‌کند. توجّه به هشدارها و تذکرات وجدان اخلاقي ضروري و موجب رشد و تعالی آدمي است و عدم توجه به آن، باعث خاموش شدن تدريجي وجدان و عادي شدن گناه نزد انسان است که خطرات و خسارات فراواني به همراه خواهد داشت.