بسم الله الرّحمن الرّحیم
الحمدلله ربّ العالمین و الصلاة و السّلام علی خیر خلقه أشرف بریته ابوالقاسم محمّد صلی الله علیه و علي آله الطیّبین الطاهرین و عَلی جمیع الانبیاء وَالمُرسَلین سیّما بقیة الله فی الأرضین و لَعنة الله عَلی اعدائهم أجمعین.
آیات فراوانی راجع به حضرت ولی عصر«ارواحنافداه» در قرآن کریم هست و مرحوم علامه مجلسی«ره» بیش از 50 آیه در بحارالانوار آورده است و بعضی از بزرگان در این باره کتاب نوشتهاند و 130 آیه درباره حضرت ولی عصر«ارواحنافداه» ذکر فرمودهاند. قطع نظر از آیات، روایاتی که درباره حضرت ولی عصر است، بیش از ده هزار روایت از سنّی و شیعه است، اما در قرآن، 130 آیۀ تأویل شده از نظر اهلبیت«سلاماللهعلیهم» راجع به امام زمان آمده است.
یکی از آن آیات که خیلی از نظر معنا بالاست و ظهور خوبی دارد، آیۀ وعد است. آیۀ وعد به شیعه وعده داده است که به دستش و به رهبری امام زمان«ارواحنافداه»، پرچم اسلام روی کرۀ زمین افراشته میشود و عدالت اسلامی سرتاسر جهان را میگیرد. ظلم از جهان برداشته میشود و امنیت صد در صد در جهان حکمفرما میشود. همانطور که پیامبر اکرم«صلیاللهعلیهوآلهوسلّم» فرمودند: «بِهِ يَمْلَأُ اللَّهُ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا بَعْدَ مَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً»
آیۀ وعد به اتفاق مفسرین شیعه با روایاتی که در مسئله هست، مربوط به امام زمان و مربوط به ظهور آقاست و افتخار برای شیعه و برای ما ایرانیهاست. میفرماید:
«وَعَدَ اللَّهُ الَّذينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دينَهُمُ الَّذِي ارْتَضى لَهُمْ وَ لَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً يَعْبُدُونَني لا يُشْرِكُونَ بي شَيْئاً»
خدا به بعضی از مسلمانها وعده داده است، یعنی به شیعه وعده داده است که خلیفۀ روی کرۀ زمین شوند: «لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ» و حکومت اسلامی برای این شیعه باشد، یعنی به رهبری آقا امام زمان. «لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِهِمْ»، خیال هم نکن که سابقه ندارد، بلکه سابقه هم دارد. خدا میخواهد و چون خدا میخواهد حتماً میشود: «لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دينَهُمُ الَّذِي ارْتَضى لَهُمْ»، تشیع که یک دین و مذهب خداپسندانه است، در دنیا سرتاسری میشود. ناامنی عجیبی در دنیا حکمفرما میشود و به دست شیعه و به رهبری امام زمان، ناامنی میرود و امنیت مطلق در جهان حکمفرما میشود: «وَ لَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً». بعد آیۀ شریفه میفرماید: ای شیعه! آیا میخواهی چنین باشی؟ پس انتظار فرج داشته باش. انتظار فرج هم یعنی تهیّأ. شیعهای که لیاقت داشته باشد، میتواند به رهبری امام زمان«ارواحنافداه»، پرچم اسلام را به طور خرق عادت بر روی کره زمین برافراشته کند.
انتظار فرج یعنی چه؟!
قرآن معنا میکند: «يَعْبُدُونَني لا يُشْرِكُونَ بي شَيْئاً»، زمینه میخواهد و باید گناه در زندگیت نباشد. گناه حقّالله باشد یا حقّالنّاس؛ ظلم باشد یا تجاوز؛ بیعفتی و بیغیرتی باشد یا غیبت و تهمت و شایعه، فرقی ندارد. بالاخره باید گناه نباشد.
معنای انتظار فرج برای شیعه که بتواند پرچم اسلام را روی کره زمین افراشته کند، این است که خود باید عامل باشد. معنا ندارد شیعهای که خود گناه میکند یا شیعهای که خودش متجاوز است، بتواند این کار را انجام دهد و زیر پرچم امام زمان«ارواحنافداه» باشد. مخصوصاً این جملۀ «يَعْبُدُونَني لا يُشْرِكُونَ بي شَيْئاً» یعنی همه متّقی و همه آماده باشند.
انتظار فرج خیلی ثواب دارد، به اندازهای ثواب دارد که فرمودهاند هرکه منتظر حضرت مهدی«ارواحنافداه» باشد، مثل اینست که در مقابل پیغمبر اکرم«صلّیاللهعلیهوآلهوسلّم» شهید شود و در خون خود غوطهور گردد. از هر عبادتی بالاتر، انتظار فرج است و این آیۀ شریفه انتظار فرج را معنا کرده است. یعنی اول این آیۀ شریفه به شیعیان وعده میدهد که به دست شما و به رهبری امام زمان«ارواحنافداه» با خرق عادت و با معجزه، پرچم اسلام روی کرۀ زمین افراشته میشود، وعده میدهد به دست شما ظلم نابود میشود و عدالت صددرصد در جامعه و در دنیا حکمفرما میگردد، وعده میدهد به دست شما ناامنی به طور کلی از بین میرود و به جای آن امنیت صددرصد در جامعه حکمفرما خواهد شد. این وعدۀ خداست و اما قرآن میفرماید: این وعدۀ خدا از کسی است که به راستی شیعه باشد.
شیعه کیست؟!
من بارها به شما عزیزان گفتهام شیعه سه مرتبه دارد. ما الحمدلله دو مرتبه از آن را به طور عالی داریم و هرکجا بروید به این اندازه این دو مرتبه پیدا نمیشود. مرتبه اوّل، اعتقاد همراه با محبّت به اهلبیت«سلاماللهعلیهم» است و این عالیست. همۀ ما، چه مرد و چه زن و چه جوان و چه پیر و چه بیسواد و چه باسواد، تا سرحدّ عشق علی«سلاماللهعلیه» را دوست داریم و اهلبیت«سلاماللهعلیهم» را دوست داریم و جداً از نظر عقیده، عقیدۀ ما بالا و عالیست. العیاذبالله اگر یک دفعه اتفاق بیفتد بین اینکه تو شیعه نباشی و یا ذره ذره شوی، میگویید حاضرم ذره ذره شوم و اما این عقیده و این عشق به اهلبیت«سلاماللهعلیهم» را از دست ندهم، لذا ما از نظر عقیده عالی هستیم و خیلی باید شکر کنیم و باید برای پدر و مادرانمان کار کنیم و از آنها تشکر کنیم.
مرتبۀ دوم تشیع، شعار ماست. الحمدلله در مأذنهها«أشهد انّ علیّاً ولیّ الله» داریم و در مجالس، به اهلبیت«سلاماللهعلیهم» اظهار ارادت میکنیم. در شادی آنها شاد و در عزای آنها عزاداریم و شعار ما یعنی عزاداری حسین«سلاماللهعلیه» در هیچ جا مثل ایران رونق ندارد. این نیز مثل مرتبۀ اول است و خیلی عالیست و خوب داریم. اگر بگوییم نداریم، ناشکری و تهمت است. ما الحمدلله از نظر عقیده، شیعۀ خالص هستیم و از نظر شعار هم الحمدلله عالی هستیم. همه در جشنها و هم در عزاداریهایمان بالاخره اظهار ارادت به اهلبیت«سلاماللهعلیهم» داریم و آن تشیعی که در دل ما رسوخ کرده است، آن تشیع را اظهار میکنیم و این خیلی عالیست.
مرتبه سوم تشیّع، عمل کردن به تشیّع است. معنای تشیّع یعنی متابعت از اهلبیت«سلاماللهعلیهم». ما به هر اندازه بتوانیم باید مقیّد به ظواهر شرع باشیم. مثل امیرالمؤمنین علی«سلاماللهعلیه» به نماز اهمیت دهیم. مثل امام حسین«سلاماللهعلیه» که حتی در دم مرگ نماز خواند. مثل حضرت زهرا«سلاماللهعلیها»، عفت و غیرت داشته باشیم. مثل حضرت زهرا«سلاماللهعلیها» قانون مواسات و ایثار و گذشت و فداکاری داشته باشیم. حاضر باشیم خود نخوریم و به دیگران بخورانیم. حاضر باشیم خود در مشقّت واقع شویم تا بتوانیم گرهای از کار یک مسلمان باز کنیم. من از همۀ اهلبیت«سلاماللهعلیهم» روایت دیدهام که شیعه را اینطور معنا میکنند که شیعه سه مرتبه است؛ یک مرتبه، عقیده، یک مرتبه شعار و یکی هم از نظر عمل، متابعت از اهلبیت«سلاماللهعلیهم» است. یعنی کارهای ما و خانه و زندگی و زن و بچۀ ما به اهلبیت«سلاماللهعلیهم» بخورد. اگر اهلبیت«سلاماللهعلیهم» به راهی بروند و ما به راه دیگری نمیشود و باید دنباله رو ایشان باشیم، آن هم با سرعت حسابی و تند نرویم، کند هم نرویم و افتان و خیزان هم نرویم. در غیر این صورت، همۀ چهارده معصوم«سلاماللهعلیهم» فرمودهاند: شیعه نیستید. شیعهای باشد که در نماز سهلانگار باشد، میفرمایند ما این شیعه را قبول نداریم: «لَا يَنَالُ شَفَاعَتَنَا مَنِ اسْتَخَفَّ بِالصَّلَاةِ».
شیعهای باشد که بیعفّت و بیغیرت باشد، حضرت زهرا«سلاماللهعلیها» میفرمایند من تو را قبول ندارم و به شیعهگری نمیپذیرم. باید عملت به زبانت بخورد و زبانت با عقیدهات بخورد و اینها متوقف بر یکدیگر هستند تا یک شیعۀ خالص شود. و ما در اینجا لنگیم. اگر به خیابانها بروید، خواهید دید که چه بیعفّتیها و چه بیغیرتیها، موقع نماز در خیابانها هست. اظهار عقیده و شعار هم میکند و خوب است، اما بیعفّتی و بیغیرتی در خیابانها هست.
شیعه با بیعفّتی و بیغیرتی نمیشود؛ شیعه با بینمازی و کاهل نمازی نمیشود؛ شیعۀ خودمحور و خودخواه که به فکر هیچکس نباشد جز خودش، نمیشود. قدری بالاتر، به فکر هیچکس نباشد به جز خودش و زن و بچهاش، معلوم است که این با آن ایثار و گذشت امیرالمؤمنین«سلاماللهعلیه» سازگاری ندارد. امیرالمؤمنین در آن 25 سال که خانه نشین بودند، 26 مزرعه به دست مبارکشان آباد کردند. همه این 26 مزرعه را برای مسلمانها و مستمندان ساختند و یکی از آنها به ارث به اولاد امیرالمؤمنین«سلاماللهعلیه» نرسید و همه برای دیگران بود.
حضرت زهرا«سلاماللهعلیها» فدک داشتند و فدک از مادرشان بود. یعنی نه بیتالمال بود و نه انفال و غنیمت بود و از مادرشان بود و خدا به پیغمبر اکرم«صلّیاللهعلیهوآلهوسلّم» گفت: «وَ آتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ». حضرت زهرا«سلاماللهعلیها» ذرهای در این فدک تصرّف نکرد و همه برای فقرا و مستمندان و بیخانهها و برای دخترها و پسرهایی که ازدواج نکردهاند و خود همان زندگی که داشت، داشت. یک زندگی ضروری داشت. در حالی که حضرت زهرا«سلاماللهعلیها» اگر فدک را هم نداشت، میتوانست یک زندگی آباد و خداپسندانهای برای خود و بچههایش تهیه کند و اما نکرد تا با یک زندگی ضروری از دنیا رفت.
امیرالمؤمنین«سلاماللهعلیه» میفرمایند: نمیخواهم مثل من باشید، اما «أَعِينُونِي بِوَرَعٍ وَ اجْتِهَادٍ وَ عِفَّةٍ وَ سَدَادٍ» امیرالمؤمنین«سلاماللهعلیه» از شما کمک خواسته و التماس هم کرده است. آقا امام زمان«ارواحنافداه» نیز به این شیعۀ ایرانی که تا سرحد عشق عقیده دارد میگویند: ای شیعهای که به راستی شیعه هستی، کمکم کن. کمک نیز «يَعْبُدُونَني لا يُشْرِكُونَ بي شَيْئاً» است. یعنی در زندگیت گناه نباشد. نمیشود در خانههای ما ماهواره و اینترنت کذایی باشد و تلویزیون کذایی باشد و انتظار فرج داشته باشیم.
اگر به راستی ما انتظار فرج داشتیم، آقا امام زمان نیز انتظار فرج دارند. همینطور که ما انتظار فرج داریم، آقا امام زمان نیز انتظار فرج دارند و خودشان بارها فرمودهاند که من منتظر این هستم که شما مهیّا شوید و من بیایم. ما هم باید انتظار فرج داشته باشیم و گفتم که بالاترین عبادتها انتظار فرج است. اما انتظار فرج یعنی تهیأ و قرآن در آن جملۀ اول میفرماید: شیعه به دست تو باید پرچم اسلام روی کره زمین افراشته شود و ظلم برود و عدالت بیاید و به دست تو ناامنیها برود و امنیت صددرصد بیاید. این وعدۀ خداست: «وَعَدَ اللَّهُ الَّذينَ آمَنُوا مِنْكُمْ»، این «مِنكُمْ»، یعنی شیعه. اما این وعدۀ خدا چه وقت متحقّق میشود؟ زمانی که «يَعْبُدُونَني لا يُشْرِكُونَ بي شَيْئاً»، یعنی گناه در زندگیت نباشد. اگر یکدفعه گناه آمد، فوراً جبران و توبه کن.
در آیۀ بعد، دستور میدهد: «وَ أَقيمُوا الصَّلاةَ». البته این «يَعْبُدُونَني لا يُشْرِكُونَ بي شَيْئاً» آن «وَ أَقيمُوا الصَّلاةَ» را هم در بر میگیرد، اما ذکر خاص بعد از عام است، برای اینکه ما بدانیم که نماز خیلی اهمیت دارد. بالاترین فضائل در اسلام نماز است. اما قرآن و روایات اهلبیت«سلاماللهعلیهم» نماز اول وقت و با جماعت و با تعقیب میخواهد و بالاتر اینکه نماز با حضور قلب میخواهد.
امیرالمؤمنین«سلاماللهعلیه» وقتی متولّد شدند و از خانۀ خدا بیرون آمدند، چشمهای مبارکشان بسته بود و به هیچکس حتی پدرشان نگاه نکردند. وقتی پیغمبر اکرم«صلّیاللهعلیهوآلهوسلّم» آمدند، چشمها را باز کردند و به پیغمبر سلام کردند و بعد از سلام فرمودند:
«قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ ، الَّذينَ هُمْ في صَلاتِهِمْ خاشِعُون».
هنوز قرآن نازل نشده بود و پیغمبر هنوز به رسالت مبعوث نشده بودند و این آیۀ شریفه بیست سال بعد آمد؛ اما امیرالمؤمنین«سلاماللهعلیه» وقتی از خانه خدا بیرون آمدند، اول قرآن خواندند و معنایش اینست که ای شیعه: نماز، نماز، نماز.
«وَ أَقيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ»؛ سوم اینکه باید قانون مواسات در میان ما زنده باشد. این زکات، آن زکات اصطلاحی فقها در رساله نیست، بلکه در قرآن برای زکات اصطلاحی یک آیه بیشتر نداریم و آن اینست: «خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً»؛ چنانچه راجع به خمس نیز یک آیه بیشتر نداریم و آن اینست: «وَ اعْلَمُوا أَنَّما غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ»؛ امّا راجع به قانون مواسات، لاأقل صد آیه در قرآن داریم و من جمله در اینجا.
نماز و قانون و مواسات و بهعبارت دیگر رابطه با خدا با نماز و رابطه با مردم با خدمتکردن به خلق خدا؛ هرکه به اندازۀ وسعش. کوتاهی در خدمت به خلق خدا، مرضیّ امام زمان«ارواحنافداه» نیست. آن حضرت بیکاری و کمکاری و بدکاری ر ادارهها را نمیپسندند. قرآن در اینجا میفرماید: تو انتظار فرج نداری و شیعۀ واقعی نیستی. مگر میشود در اداره کمکاری و بدکاری و بیکاری باشد؟! مگر خودخوری میشود؟! انسان باید عمرش را صرف خدمت به خلق خدا کند، مثل همه ائمه طاهرین«سلاماللهعلیهم» و مخصوصاً امیرالمؤمنین علی«سلاماللهعلیه».
«وَ أَقيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ»، این «أَطيعُوا الرَّسُولَ» معنای دیگری دارد و آن مربوط به حکومت است. یعنی اسلام حکومت دارد. بدون حکومت هرج و مرج است و بدون حکومت نمیشود. اسلام همیشه حکومت دارد. وقتی پیغمبر اکرم«صلّیاللهعلیهوآلهوسلّم» به مدینه آمدند، اوّلین کاری که کردند، تشکیل حکومت دادند و بعد مسجد ساختند. بعد اتّحاد درست کردند و بعد آن 84 جنگ را روی دست ایشان گذاشتند و ایشان به جبهه رفتند. اما اولین کاری که کردند حکومت تشکیل دادند. در حکومت پیغمبر اکرم«صلّیاللهعلیهوآلهوسلّم»، محور، پیغمبر و پشتوانه مردم بودند. به این حکومت اسلامی میگویند. در زمان ائمۀ طاهرین«سلاماللهعلیهم» همین بود و محور ائمّۀ طاهرین«سلاماللهعلیهم» بودند و پشتوانه مردم بودند. در زمان غیبت کبری هم محور ولایت فقیه و پشتوانه مردم هستند. نمیشود که اسلام حکومت نداشته باشد. آنگاه «وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ» مربوط به حرف چهارم و حکومت اسلامی در هر زمان است. در زمان پیغمبر اکرم و زمان ائمۀ طاهرین و در زمان غیبت کبری.
این خلاصه آیۀ شریفه است و آیه خیلی عالی و ارزنده است. از سنّیها توقع نداریم که اینطور معنا کنند و این حرفها را بزنند و ما باید خودمان مفسّر قرآن باشیم و با قرآن سر و کار داشته باشیم و آیۀ وعد را حسابی برای هم بخوانیم و برای بچههایمان بخوانیم. رادیو و تلویزیون باید حسابی این آیۀ وعد را برای مردم پیاده کند. الان در جلسۀ مقدس ما همه خوشحالند که قرآن گفته است: شیعه! به دست تو و به رهبری امام زمان پرچم اسلام روی کره زمین افراشته میشود با خرق عادت در دنیا مستقر میشود. ای شیعه! ناامنیها و این جنایتهای استکبار جهانی و جنایتهای ترورسیمها که پشتوانه دارند و پشتوانۀ آنها قارونهای خلیج فارس و استکبار جهانی است، به دست تو نابود میشوند و امنیت سراسر جهان را میگیرد.
از همۀ شما و مخصوصاً جوانها تقاضا دارم به اندازهای که میشود به این آیه عمل کنید: «... يَعْبُدُونَني لا يُشْرِكُونَ بي شَيْئاً ... وَ أَقيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ»
خدا دوست دارد تو به مقام رشد و صلاح برسی. خدا دوست دارد به دست تو و به رهبری امام زمان پرچم اسلام روی کره زمین افراشته شود. خدا دوست دارد تو به مقام رشد برسی و خلیفۀ روی کرۀ زمین شوی و خدا دوست دارد تو آقا شوی. اما دوست دارد به دست خودت باشد. یعنی «...يَعْبُدُونَني لا يُشْرِكُونَ بي شَيْئاً ... وَ أَقيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ».