معذور بودن نايب در بعضي اعمال، مثل اينکه نماز را بايد نشسته بخواند يا وقوفين را اضطراراً درک نمايد و... در ميزان اجرت او دخيل است؟
نايب بايد به وظيفه خود عمل کند و حجِّ او کفايت از حجّ منوبٌ عنه مي‌کند.
کسی که در حج نایب است، اعمال او در موارد اضطرار مثل وقوفین اضطراری عرفات و مشعر یا نشسته خواندن نماز در ضرورت یا رَمی کردن در شب و نظائر آن، با اعمال کسانی که نایب نیستند، تفاوت دارد؟
تفاوت ندارد.
شخصي را به عنوان خدمه با هزينه دولت به مكّه مي‌برند، آيا او مي‌تواند حجّ نيابتي انجام دهد و در قبال آن مبلغي دريافت كند؟
اگر ــ(تا كنون حجّ نرفته و)ــ در برگشت در مضيقه زندگي نباشد و حقوق ــ(درآمد)ــ براي مخارج او كافي باشد او واجب الحج‌ّ است و بايد حجّ خود را انجام دهد ولي اگر چنين نباشد مي‌تواند نيابت قبول كند.
اينجانب مادري داشتم كه فعلاً در قيد حيات نيستند و تا زنده بودند يك بار قسمتشان شده بود و به حجّ رفته بودند و بعد هم ثبت نام كردند كه مقداري از پول ثبت نام را برادرم داده بودند و مادرم گفته بودند كه اگر تا زنده‌ام خودم رفتم كه هيچ، ولي اگر در قيد حيات نبودم دخترم برود كه اينجانب هستم، حال من هم يك باب مغازه 9 متري واقع در خيابان .... كه اين مغازه را شوهرم در سال 60 خريداري نموده و به نام من زده است ولي اختياردار آن خود شوهرم بوده‌اند و گفتند بعد از فوتم مغازه به جاي مهريه شما باشد و در سال 74 شوهرم فوت كردند و من داراي چند بچّه صغير هستم كه اين مغازه را كرايه مي‌دهم و از آن خود و بچّه‌هايم امرار معاش مي‌كنيم (در ضمن دختر و پسر دم بخت دارم)، مي‌خواستم بدانم من مي‌توانم حجّ مادرم را به جا آورم يا اينكه احتياج به نايب است؟ خود واجب الحج‌ّ هستم يا خير؟ در ضمن سفر اوّلم به حجّ است) خواهشمندم راهنمايي فرماييد.
با عرض سلام، اينجانب دختري هستم مجرّد كه دو سه سال است مادرم فوت نموده و فيش مكّه او با توافق ساير ورثه به اينجانب واگذار گرديده است، فعلاً بعضي از آقايان روحانيون معتقد هستند بنده به جهت اينكه حدود سه هزار متر مربّع زمين زراعتي از مادرم به ارث برده ام، واجب الحج‌ّ مي‌باشم و نمي‌توانم به جاي مادرم به مكّه مشرّف شوم، شرايط زندگي بنده طوري است كه تنها زندگي مي‌كنم و شرايط موجود در خانه پدري و وجود زن پدر و بچّه‌هاي او اجازه نمي‌دهند در خانه پدري بمانم، پدرم هم مخارج زندگي مرتّبي به من نمي‌دهد به طوري كه از لحاظ زندگي، وسايل زندگي و مخارج زندگي معمولاً در مضيقه هستم، زميني هم از طرف مادرم به ارث رسيده كه فاقد مشتري براي فروش مي‌باشد، وقتي حاضر شده‌ام به نصف قيمت متعارف بفروشم ولي خريدار ندارد، لذا با اين شرايط كه بنده استطاعت گرفتن نايب را براي مادرم ندارم، استدعا مي‌شود بنده را راهنمايي فرماييد آيا مستطيع مي‌باشم و مجبور هستم براي مادرم نايب بگيرم يا خير؟
شما واجب الحج‌ّ نيستيد و مي‌توانيد براي مادرتان مكّه برويد و حجّ او را بجا آوريد.
مادر ما در سال 1363 واجب الحج‌ّ بودند و جهت مشرّف شدن به مكّه مكرّمه ثبت نام نمودند، البته هميشه از پرواز با هواپيما ترس داشته‌اند و هرگز سوار هواپيما نشده‌اند حالا كه بعد از 15 سال نوبت ايشان شده است هر موقع صحبت از حركت ايشان مي‌شود دلهره شديد پيدا كرده و مي‌گويند اصلاً نمي‌توانم و چنانچه مرا بي‌هوش كنند و آنجا به هوش آورند مي‌روم، كه فكر مي‌كنم مقدور نباشد، حالا از آن آقا انتظار داريم رأي شرعي را در اين مورد اعلام فرماييد و آيا مي‌توانيم به نيابت از مادرمان اين فريضه الهي را بجا آوريم؟ ضمناً ايشان داراي چهار پسر و دو دختر مي‌باشند.
آيا زن و مرد می توانند در حج نایب یکدیگر شوند؟
اشکال ندارد.
اگر کسی به نیابت دیگری به حج رفت، آیا آن حج برای خودش هم محسوب می شود و کفایت از حجّه الاسلام می کند یا خیر؟
کفایت نمی کند.
آیا نایب حج حتماً باید قبلاً خودش حج به جا آورده باشد یا خیر؟
لازم نیست.
به فتوای مرجع خود باید عمل کند و اگر بتواند احتیاط کند، خوب است احتیاط کند
اگر کسی حج بر او واجب شود ولی دیگر توان رفتن به حج را نداشته باشد. در زمان حیات خود باید نایب به حج بفرستد یا وصیت کند که بعد از مرگش نایب بگیرند و اگر هیچ کدام را انجام نداد، ورثه وظیفه دارند از مال او نایب به حج بفرستند یا در صورت تمایل این کار را بکنند؟
باید در زمان حیات نایب بگیرد و اگر ورثه نگرفت باید بعد از مرگ او، از مال او، حج او را به جا آورند
آیا منوبٌ عنه باید اطمینان پیدا کند که نایب احکام حج را می داند و صحیح انجام می دهد یا خیر؟
باید موثّق باشد و همین مقدار کفایت می کند.
آیا کسی می تواند عمره مفرده را به نیابت از کسی که زنده است و عذری برای انجام حج ندارد انجام دهد؟
می تواند.
آیا کسی می تواند یک عمره مفرده را به نیابت از افراد نامحدودی انجام دهد؟
آیا نیابت در عمره مفرده و صحت عمره مشروط به اجازه منوبٌ عنه است؟
مشروط نیست.
اگر کسی بدون اجازه یا با اجازه دیگری به نیابت او عمره مفرده انجام داد و در انجام عمره کفّاره ای واجب شد یا طواف نساء دچار اختلال شد، در این صورت کفّاره و حرمت همسر، مربوط به نایب است یا منوبٌ عنه؟
مربوط به نایب است.
آیا در حج تمتّع می شود کسی حج را به نیابت از چند نفر انجام دهد؟
نمی تواند.
برای نیابت حج یا عمره مفرده عقد یا صیغه خاصی باید جاری شود یا توافق ظاهری طرفین کافی است؟
توافق ظاهری کفایت می کند.