أعوذ بالله من الشّیطان الرجیم  بسم الله الرّحمن الرّحیم رَبِّ اشْرَحْ لِي صَدْرِي وَ يَسِّرْ لِي أَمْرِي وَاحْلُلْ عُقْدَةً مِنْ لِسانِي يَفْقَهُوا قَوْلِي‏

بحث ما انشاء الله باشد برای بعد از عید و امروز مقداری دربارۀ عید نوروز صحبت کنم. عید نوروز یک عید ملی است. ایرانیها نوروز را عید می‌گرفتند و اینکه آیا این اشکال دارد یا نه! باید بگوییم نه، برای اینکه وقتی اسلام به جایی برود، کاری به آداب و رسوم آنها ندارد. آنها طبق آداب و رسومشان عمل کنند مگر اینکه ردّی در کار بیاید. شارع مقدس بگوید این آداب و رسوم شما حرام است و باید نباشد و یا مکروه است و خوب است که نباشد. آنگاه آن ردّ، آداب و رسوم را برمی‌دارد، ولی تا ردّی از شارع مقدس نباشد، اگر نگویید دلیل امضا، لاأقل دلیل بر حرمت نیست. این نظیر خبر واحد است و عندالعقلاست. در فقه ما خیلی چیز داریم که می‌فرمایند بنای عقلا در اینست که ردی از شارع نشده و همین عدم ردّ یعنی امضا. شما خبر واحد را از همین باب حجت می‌دانید. می‌فرمایید ردی از شارع نشده و آنها خبر واحد را حجت می‌دانند، پس خبر واحد حجت است. لذا راجع به آداب و رسوم تا ردّی از شارع نشده باشد، مردم به آداب و رسوماتشان عمل کردند و عمل می‌کنند و شارع مقدس هم کاری به آداب و رسوم آنها ندارد، مگر اینکه ردّی کرده باشد.

مسئلۀ دیگری هم هست و اینکه در روایت معلّ بن خنیس، امام صادق «سلام‌الله‌علیه» این عید نوروز را امضا کردند. حال اگر روایت ضعیف السند هم باشد، اما تسامح در ادلّه سنن در اینجا استحباب و صحت درست می‌کند و این روایت معلّ بن خنیس روایت عجیبی است که مرحوم محدث قمی در مفاتیح نقل می‌کند که روز عید نوروز همان آداب و رسومی که عجمها دارند که غسل کن و خود را تمیز کن و بهترین لباسها را بپوش و بوی خوش بزن و در عصر هم چهار رکعت نماز بخوان و بعد هم این دعا را بخوان و در وسط دعا آمده «اللهم بارک لنا هذا یومنا الذی کرمته و فضلته و شرّفته و عظمت قدره». این روایت هم می‌گوید عید نوروز یکی از اعیاد است. این عید ملی و مذهبی می‌شود و اینکه بعضیها خشک مقدسی درمی‌آورند و می‌گویند این از زردشتیهاست و هرچه از زردشتیهاست باید زیر پا بگذاریم و رد کنیم، از جهاتی ناتمام است. حال از زردشتیها هم باشد، اما شارع مقدس وقتی ایران را گرفت، رد نکرد. علاوه بر اینکه رد نکرد، این روایت معل بن خنیس با قاعده تسامح در ادلّۀ سنن، می‌گوید سند درست است. روایت معل بن خنیس علاوه بر اینکه به عید نوروز نه نگفته بلکه امضا کرده به عنوان عیدیت.

این عید نوروز چیزهای خوبی دارد که اگر مردم به آن عمل کنند، خیلی خوب است. چیزهای بدی دارد که باید به آنها عمل نشود، مخصوصاً در میان ما طلبه‌ها و در مقابل ما طلبه‌ها. آن چیزهای خوبش، دید و بازدیدهاست البته اگر افراطگری و بچه بازی نباشد. اصل این دید و بازدید اگر صله رحم باشد، خیلی ثواب دارد و اگر دید و بازدید همسایه‌ها باشد، بعد از صله رحم خیلی ثواب دارد و بالاخره ثواب دید و بازدید اگر آثار سوئی بار بر آن نباشد، اصل دید و بازدید حتی میان غریبه‌ها که روایت داریم دو مسلمان با هم ید و بازدید داشته باشند، لذا این دید و بازدیدها خیلی خوب است و ثواب زیادی هم دارد و صله رحم نیز هست و از خوبیهای هر عیدی و من جمله عید نوروز است. مخصوصاً اینکه ما ایرانیها به اعیاد دیگر ولو اهمیت دهیم، اما دید و بازدید نداریم و فقط منحصر به همین عید نوروز است. همه می‌دانند که عید غدیر به قول ائمه طاهرین «سلام‌الله‌علیهم» بهترین اعیاد است و تناسب ندارد که ما بخواهیم قیاس کنیم و بگوییم عید غدیر بهتر از عید نوروز است. عید غدیر که عید واقعی و عید ولایت است و خیلی مهم است اما متأسفانه ما هرچه می‌خواستیم هفتۀ ولایت را درست کنیم، در این سالها نتوانستیم. ما خیلی دلمان می‌خواست و منبرها رفتیم و مجالس گرفتیم و حرفها زدیم که راجع به دهۀ هیجدهم تا بیست و پنجم، امتیازهای عجیبی در قرآن شریف است و افتخارهای بالایی از نظر قرآن در این هیجدهم تا بیست و پنجم هست. سوره هل اتی و آیه مباهله و آیه ولایت و در روز هیجدهم نیز آن نصب و «الیوم اکملت لکم دینکم» و بالاخره خیلی بالاست. اما علی کل حال ما نتوانستیم و امیدواریم شما بتوانید این هفته ولایت را جا بیندازید. جمهوری اسلامی باید از اول این کار را کرده باشد و یک هفته تعطیل کنند. این عید ولایت را که خیلی بالاست و امتیاز و افتخار برای تشیع است. علی کل حال در این عیدی که رفت و آمد می‌شود، این رفت و آمدها خوب و عالیست. هم صله رحم است و هم دید و بازدید اخوان مسلمین است، اما یک خرافتی و بالاتر از خرافت، گناهان بزرگی در این دید و بازدیدها پیدا می‌شود و لاأقل در مقابل ما طلبه‌ها نباشد. یکی از گناهان بزرگی که در این رفت و آمدهاست، بی بند و باری زن و مرد و با هم نشستن و آن آرایشها و حرفهای شوخی جنسی و غیره زیاد است و گناهش خیلی بزرگ است و ما طلبه‌ها لاأقل به هر اندازه که می‌شود ابهت روحانیت را حفظ کنیم. ما طلبه‌ها اگر ابهت روحانیت را حفظ کنیم، دیگران از ما حساب می‌برند و این بی بند و باریها در مقابل ما نباشد. لاأقل بی بند و باری و بی حجابی و غیره در مقابل ما نباشد. و این از بدهایی است که الان پیدا شده است و البته بوده و روز به روز بدتر می‌شود و انصافاً باید بگوییم که هفتۀ گناه و این کوچه ها با نکبت بی بند و باری و این آرایش خانمها و آن لباسها در مقابل نامحرمها. حتی در مقابل نامحرمهای خودی مثل برادرشوهر و دایی شوهر و امثال اینها باید مراعات شود و اما مراعات نمی‌شود. و من از همۀ شما تقاضا دارم کاری کنید که ابهت روحانیت پیش قوم و خویش و در خانه‌تان پیش زن و بچه‌تان و در اجتماع، حفظ شود. همین ابهت روحانیت خیلی کار می‌کند. اگر جامعه درک کند که ما از غیبت بدمان می‌آید، خیلی فرق می‌کند تا آنجا که ما هم العیاذبالله همسو و همگام در غیبت آنها شویم. اگر مردم درک کنند که ما از حق الناس به راستی می‌ترسیم و مراعات می‌کنیم، خیلی تفاوت می‌کند تا آنجا که ببیند ما هم مثل خودشان تقیدی که باید داشته باشیم، نداریم. لذا از همه تقاضا دارم در این دید و بازدیدها لاأقل در مقابل شما این بند و باریها نباشد.

مسئلۀ بعد راجع به گناهانی است که در همه مجالس می‌شود و آن غیبت و تهمت و شایعه پراکنی و تخریب است که الان مُد شده است و گناهش خیلی بزرگ است. ما اگر همسو و همگام آنها شویم، گناه برای ما مضاعف است. یکی اینکه ابهت روحانیت را بردیم و یکی اینکه ابهت غیبت را بردیم و پیغمبر اکرم اگر غیبتی می‌شنیدند خیلی ناراحت می‌شدند. در همان قضیه عایشه، خانمی از پیغمبر اکرم سوالی کرد و پیغمبر جواب داد و زن رفت. عایشه پشت او دست تکان داد و گفت قدش کوتاه است. پیغمبر اکرم تا این جمله را شنید، خود عایشه نقل می‌کند که رنگ پیغمبر تغییر کرد و با عصبانیت به من فرمودند چرا غیبت کردی! بعد فرمودند که استفراغ کن. آنگاه لخته گوشت گندیده بودار از دهانم پایین افتاد. گفتم یا رسول الله من چند روز است که گوشت نخوردم پس این چیست؟ فرمودند مگر قرآن نخواندی! قران می‌فرماید: (... وَ لاَ يَغْتَبْ بَعْضُکُمْ بَعْضاً أَ يُحِبُّ أَحَدُکُمْ أَنْ يَأْکُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتاً فَکَرِهْتُمُوهُ...) ﴿الحجرات‏، 12﴾؛ به راستی در عالم ملکوت بوی گندش بالاست. در عالم ملکوت مرده خوری کسی که غیبت می‌کند و غیبت می‌شنود. می‌دانید که فرقی بین غیبت کن و غیبت شنو نداریم. مرحوم شیخ انصاری مفصل در مکاسب در این باره صحبت می‌کند که اگر غیبت حرام است، غیبت شنیدن هم حرام است و باید دفاع کند و حسابی نهی از منکر کند. متأسفانه غیبت مبدل شده به تهمت و الان نود درصد جامعۀ ما و مجالس ما تهمت است یعنی واقعیت ندارد. غیبت آنست که واقعیت داشته باشد اما یک وقت واقعیت ندارد و نود درصد حرفهای الان اینگونه است. من به تجربه اثبات کردم که این روزنامه‌ها و سایتها، نود درصدش تهمت است. مرحوم کلینی «رضوان‌الله‌تعالی‌علیه» روایت نقل می‌کند که تهمت زن را در روز قیامت روی یک تل چرک و خون نگاه می‌دارند تا حسابها فارغ شود و بعد او را به جهنم می‌برند و این تهتمهایی است که در دنیا زده و تجسم آن چرک و خون شده است.

شایعه پراکنی یعنی چیزی را نمی‌داند که حق هست یا نه و می‌گوید. این در میان همۀ ما طلبه‌ها نیز هست. قرآن در این باره جداً می‌فرماید شایعه پراکنی می‌کنی و خیال می‌کنی که چیزی نیست. (و هو عندالله عظیم)، گناه بزرگ است و تو خیال می‌کنی که خبری نیست.

این لغویات یعنی عمر بیهوده گذشتن به حرفهای بیهوده و کارهای بیهوده و این در ایام عید زیاد پیدا می‌شود و در میان ما طلبه‌ها نیز بعضی اوقات پیدا می‌شود. در سوره مؤمنون نهی لغو را مقدم بر همه چیز می‌اندازد. (قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ‌ * الَّذِينَ هُمْ فِي صَلاَتِهِمْ خَاشِعُونَ‌ * وَ الَّذِينَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ‌) و بعد می‌رود روی زکات و نگاه و زنا و امثال اینها.  همین تقدم دلیل بر اینست که شارع مقدس خیلی به این اهمیت می‌دهد و باید مواظب باشیم در این رفت و آمدها لغویات نباشد و یا کم باشد. اگر طلبه زرنگ باشد با برگرداندن حرف خیلی کارها می‌توان کرد. مثلاً اگر دید جلسه غیبت شد، همان موقع یک مسئله را سوال کند. جوان و پیر و همه را به مسئله بکشاند و مسابقه بگذارد و جایزه بدهد و خودش مسئله را طرح کند. حال مسئله یا احکام باشد و یا اخلاق باشد و یا اعتقادات باشد. اما ما می‌توانیم اما نمی‌کنیم و با گناهان دیگران همسو می‌شویم. با مسخره کردن دیگران همسو می‌شویم و او می‌گوید و ما می‌خندیم و یکی از بدیهای این عید و این رفت و آمدها اینست که در این رفت و آمدها گناه هست و ما به هر اندازه بتوانیم جلوی این گناهان در رفت و آمدها را بگیریم، خیلی عالی و خوبست.

یکی از بدیها که تازه در این عید پیدا شده، این مسافرتهاست و روز به روز هم بدتر می‌شود. در این ایام ده سیزده روز چندین میلیارد خرج بیخود می‌شود. در وقتی به خانه برگشت چند روز خستۀ این مسافرتها و ناراحت خرجها و حرفهاست. چندین میلیارد خرج می‌کند و هیچ استراحت و لذت و تفریحی نیست و به راستی اگر بتوانیم جلوی این مسافرتها را بگیریم، البته فرد نمی‌تواند مثلاً اگر من و شمای طلبه اگر به راستی ببینی همه خواهرها و برادرهایش رفتند و تو و خانمت و بچه‌ها تنها در خانه ماندید، باید فکری کرد و الاّ می‌خواهیم سرمه چشمش کنیم، کورش می‌کنیم و باعث عقده و بی محبتی و ضربه زدن به محبت است. جامعه باید در اینگونه کارها کار کند و جداً جامعه دست از این خرافتها بردارد. خرافت فقط چهارشنبه سوری نیست. چهارشنبه سوری یک خرافت است اما خرافت بالاتر، این مسافرتهای غریب و عجیب است. اگر پول این مسافرتها را همه جمع کنند اینطور که قانون مواسات اسلام می‌خواهد، آنگاه می‌توانند یک مصیبت بزرگ را از بین ببرند و می‌توانند قضیه ازدواج را حل کنند. ایران اگر دست از این مسافرتها و افراطگریها و اسرافگریها بردارد، به خوبی می‌تواند قضیه ازدواج را حل کند. خرافت نباشد و این قانون مواسات که بالاترین قانونها در اسلام است، باشد. وظیفه همه راجع به خورد و خوراک و مسکن و ازدواج، اینست که هرکه به اندازه قدرت کمک کند. به این قانون مواسات می‌گوییم و این واجب است. مرحوم کلینی درحالی که در موجز روایت نقل می‌کند 500 روایت در باب قانون مواسات دارد. هرکه به اندازه قدرتش (لِيُنْفِقْ ذُو سَعَةٍ مِنْ سَعَتِهِ وَ مَنْ قُدِرَ عَلَيْهِ رِزْقُهُ فَلْيُنْفِقْ مِمَّا آتَاهُ اللَّهُ ...) ﴿الطلاق‏، 7﴾ آنگاه قضیه مسکن و ازدواج حل می‌شود و قضیه خوراک و پوشاک حل می‌شود. نگویید که نمی‌شود. برای امیرالمؤمنین «سلام‌الله‌علیه» سه جنگ مهم جلو آمد در آن 5 سال حکومت که هرکدام برای یک عمر بس بود که فلج شود، درحالی که جنگ جمل و صفین و نهروان برایشان جلو آمد اما امیرالمؤمنین در خطبه می‌فرمایند ای مردم یک نفر فقیر نیست و من همه را از نظر خوراک و پوشاک و مسکن و ازدواج در رفاه کردم بعد می‌فرمایند من آنم که برای شما آب آوردم و معلوم می‌شود از دجله آب لوله کشی آورده است. پس می‌شود، اما نخواستیم و وقتی نخواستیم نشده است. به جای آن این خرافت مسافرتها و گردشگریها جلو آمده و انصافاً خیلی خرافت است و بد است و یکی از بدیهای عید ما فعلاً این مسافرتهای بیجا و این لغویات است.

عید یک خوبی دارد که معمولاً کم است و همین قانون مواسات است که به فقرا و بینوایان در این عید رسیدگی می‌شود. خیریه‌ها کمک می‌کنند و مردم مخفیانه به دیگران کمک می‌کنند و اگر عید نوروز نبود این کمکها نبود. این خوب است اما از آن طرف این تجملگراییها نبود و اگر صرف کارهای اساسی می‌شد و  گناه این تجملگرایی خیلی بزرگ است. قرآن می‌فرماید: (وَ أَصْحَابُ الشِّمَالِ مَا أَصْحَابُ الشِّمَالِ‌ * فِي سَمُومٍ وَ حَمِيمٍ‌ * وَ ظِلٍّ مِنْ يَحْمُومٍ‌ * لاَ بَارِدٍ وَ لاَ کَرِيمٍ‌ * إِنَّهُمْ کَانُوا قَبْلَ ذٰلِکَ مُتْرَفِينَ‌ * وَ کَانُوا يُصِرُّونَ عَلَى الْحِنْثِ الْعَظِيمِ‌). دست چپیها چقدر شومند و زیر دود و هُرم جهنم هستند. بعد می‌فرماید اینها تجمل گرا بودند و تجمل گرائی آنها موجب شد، گناه روی گناه بیاید. اگر در قرآن چیزی برای گناه تجمل گرایی نداشتیم جز همین، بس بود که بدانیم تجمل‌گرائی خیلی بد است. در مقابل ساده زیستی و در مقابل رسم پیغمبر اکرم و اسلام عزیز و مسلمانان واقعی. این تجمل گرائیها بدی این عید نوروز است و با این تجمل گرائیها در همه خانه‌ها می‌رود و هرکه به اندازه وسعش تجمل گرا می‌شود درحالی که هرکس به اندازه وسعش باید فقر را از بین ببرد. باید ثروت گرا باشد. باید قناگرا و استغنا گرا باشد. لذا خلاصه حرف اینست که عید نوروز خوبیهایی دارد که اگر ما ترویج کنیم خیلی خوب است و اما بدیهایی هم داشته یا الان دارد و خیلی از تازه پیدا شده و به هراندازه ما طلبه‌ها بتوانیم باید این بدیها را نفی کنیم و نهی از منکر کنیم و امر به معروف کنیم. حرف آخر اینکه تقاضا دارم ما در گناه دیگران همگام نشویم، ولو با سکوتمان. باید خیلی مواظب این باشیم که اگر العیاذبالله همسو و همگام شویم با دیگران در گناهشان، آنگاه گناه ما مضاعف می‌شود. یکی اینکه ابهت روحانیت را از بین بردیم و یکی هم اینکه گناهی که او انجام داده و ما متابعت از آن گناه کردیم.

امیدوارم این سال، سال مبارکی برای همه باشد. تقاضا دارم از همۀ شما که در موقع تحویل سال این ذکر «یامقلب القلوب» را بگویید که ذکر خوبی است و اگر می‌شود سیصد و شصت و شش تا و یا هرچه شود. در روز عید و مخصوصاً ایام تحویل دعایتان این باشد که این عید برای همه مبارک باشد و من جمله برای خودتان. مبارک به این معنا که امسال گناه نباشد و یا کم باشد. دوم عاقبت بخیری برای همه و مخصوصاً برای خودتان و عاقبت بخیری برای بچه‌هایتان. اینکه ذلت بعد عزت پیدا نکنید و خودتان یا زن و بچه‌هایتان حالت انحراف پیدا نکنید. انشاء الله آقا امام زمان از دستمان راضی باشد و دم مرگ مولا امیرالمؤمنین از دستمان راضی باشد. توفیق اهمیت به واجبات و اجتناب از گناه پیدا کنیم. این جمله «اللهم وفقنا لما تحبّ و ترضی» را در ایام عید و همیشه بگویید. اینکه خدا از ما راضی باشد و انشاء الله خدا از نظام ما و مردم ما راضی باشد. معلوم است دعای مهمتر از همه که باید فراموش نکنیم، ظهور حضرت ولی عصر است. انشاء الله ما زنده باشیم و در این حکومت دنیا و حکومت اهل بیت به دست ما و به رهبری امام زمان پرچم اسلام روی کره زمین افراشته شود و حکومت اسلام صد درصد شود.

به دیگران دعا کنید تا در حق خودتان مستجاب شود.

از همه التماس دعا

صلّي الله عليه محمّد وَ آل محمّد