بسمالله الرّحمن الرّحيم
«رَبِّ اشْرَحْ لي صَدْري وَ يَسِّرْ لي أَمْري وَ احْلُلْ عُقْدَةً مِنْ لِساني يَفْقَهُوا قَوْلي»
ماه مبارک رمضان يکی از فرصتهای معنوی است که از ارزش فوقالعادهای برخوردار است و لازم است از آن بهرهبرداری کامل بشود. درهای رحمت پروردگار در اين ماه باز است و فوج فوج از بندگان آمرزيده ميشوند. ماهی که نفس کشيدن درآن عبادت است و ثواب عبادات و اعمال خير در آن، چندين برابر می شود.
شب قدر که در ماه مبارک رمضان است، يک فرصت روی فرصت است و عبادت در آن شب، برتر از هزار ماه عبادت است. بنابراين فرصتهای کم نظيری در پيشِ رو است و نسيمهای رحمتی در حال وزيدن ميباشد. پيامبر اکرم«صلياللهعليهوآلهوسلّم» فرمودند: «إِنَّ لِرَبِّكُمْ فِي أَيَّامِ دَهْرِكُمْ نَفَحَاتٍ أَلَا فَتَعَرَّضُوا لَهَا»
بنابر فرمايش پيامبر گرامي«صلياللهعليهوآلهوسلّم» نسيمهايی در زندگی انسان ميوزد و همه بايد خود را در معرض اين نسيمها قرار دهند تا از برکات آن بهرهمند گردند.
راهکارهای درک بهتر ماه مبارک رمضان
برای استفادۀ بهتر از فرصت معنوی ماه مبارک رمضان، برای اينکه مشمول لطف خدا شويم، توفيق عبادت و بندگی و ترک معصيت پيدا کنيم، در اين ماه مبارک قدمی در معنويت برداريم، خودسازی و تهذيب نفس کنيم، برای اينکه بتوانيم به حسن عاقبت دست يابيم و حوائج ما مستجاب و گرفتاريها رفع گردد، چهار راهکار وجود دارد که ذيلاً به آن اشاره ميشود:
1) پرهيز از غذای حرام و شبههناک
مراقب باشيد لااقل در ماه مبارک رمضان غذای حرام و شبههناک نخوريد. خداوند به کسی که در شکم او غذای حرام وجود دارد، نظر لطف نميکند. عبادات چنين کسی ممکن است از نظر ظاهری صحيح باشد، ولی مورد قبول و پذيرش خداوند سبحان واقع نميشود.
حتی اگر نميتوانيد درآمد خود را برای هميشه حلال و پاک کنيد، اگر توفيق پرداخت خمس و زکات نداريد، لااقل برای اين يک ماه، مبلغی از حلال جدا کنيد و مصرف خوراک خود و خانواده را از محل حلال قرار دهید.
قبل از ماه مبارک رمضان، دارايی خود را حلال کنيد تا بتوانيد توبه کنيد و پاک و پاکيزه و با آمادگی به استقبال اين ماه شريف برويد و بتوانيد از برکات آن استفادۀ لازم را ببريد. کسب حلال به خصوص در زمان حاضر بسيار مشکل است، اما امر لازمی است و نميشود مال حرام در زندگی کسی باشد و رستگار شود و عاقبت به خير گردد.
لذا تقاضا دارم لااقل در ماه مبارک رمضان از غذای حرام و شبههناک پرهيز کنيد تا بتوانيد اين ماه را با دعای مستجاب سپری کنيد و به ملکۀ تقوا دست يابيد.
2) ارتباط با خداوند از طريق انس با نماز، قرآن، دعا و توسّل
قرآن کريم همواره تأکيد ميفرمايد که: «وَ أَقيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاة»؛ يعنی نماز را زنده بداريد. نميگويد نماز بخوانيد، بلکه بر زنده نگاه داشتن نماز تأکيد دارد.
در وقت نماز، همهجا بايد تعطيل و تمام مسلمانها مشغول نماز باشند. اهميت ندادن به نماز، يعنی شلوغ بودن خيابان و مراکز تفريحی و ساير مکانها در وقت نماز، ننگ بزرگی برای مسلمين محسوب ميشود و مورد مذمّت و نکوهش قرآن کريم ميباشد. چنانکه ميفرمايد:
«فَوَيْلٌ لِلْمُصَلِّينَ، الَّذينَ هُمْ عَنْ صَلاتِهِمْ ساهُونَ»
حال اگر اين ننگ بزرگ را در طول سال داريم، تقاضا دارم لااقل در ماه مبارک رمضان، آن را رفع کنید و با نماز و قرآن کريم انس بگيريد.
اگر ميخواهيد خداوند متعال نظر لطفی به شما بکند، از طريق نماز، انس با قرآن کريم، دعا و توسّل، رابطۀ خود را با خداوند محکم کنيد تا مشمول عنايات ويژۀ حق تعالی شويد.
3) رسيدگی و خدمت به ديگران
رابطۀ با خداوند متعال، يک بال برای پرواز است و بال ديگری که برای حرکت صعودی انسان به سوی معنويات لازم است، رابطه با مردم ميباشد.
قرآن کريم مکرراً ميفرمايد که: «أَقيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاة» يعنی هم با خداوند و هم با مردم رابطه داشته باشيد. همه بايد به هر اندازه که ميتوانند، به مستمندان رسيدگی کنند. از ما انتظار نميرود که مثل اهلبيت«سلاماللهعليهم» از افطار خود بگذريم و به ديگران ببخشيم، ولی وظيفه داريم که تشريفات و تجمّلات را حذف کنيم و به جای آن از نيازمندان و افراد آبرومند دستگيری نماييم.
همه بايد سادهزيست باشند و هرچه از سادهزيستی اضافه ميآورند با احترام کامل و مخفيانه به فقرا ببخشند. اختلاف طبقاتی در جامعۀ امروزی بیداد ميکند. عدهای از مردم بسيار ثروتمند و عدۀ زيادی فقير هستند. گروهی تجملگرا شدهاند و تشريفات زيادی در زندگی دارند و گروهی ديگر حتی در تهيۀ افطار خود مشکل دارند. چنين افرادی که زياد هم هستند، آبرومندند و نميتوانند به کسی رو بيندازند.
اگر به دستور قرآن کريم عمل گردد و رسيدگی به نيازمندان جايگزين تجملگرايی شود، فقر از جامعه رخت برميبندد. لذا تقاضا دارم لااقل در اين يک ماه به فکر ديگران باشيد و از مستمندان دستگيری کنيد. در اين يک ماه، مبلغی که هميشه صرف تشريفات ميکنيد، به فقرا ببخشيد. اگر کسی بتواند شکم يک نفر گرسنه را سير کند، خداوند وعده داده است او را عاقبت به خير ميکند. چنين کسی ذلّت بعد از عزّت پيدا نميکند و خود او و فرزندانش از انحراف فکری که امروزه بسياری از جوانان را مبتلا کرده است و نزديک است دين و مذهب آنان را بگيرد، مصون ميمانند. نهايتاً با دين از دنيا ميرود و هنگام مرگ اميرالمؤمنين«سلاماللهعليه» او را یاری خواهند کرد.
4) اجتناب از گناه
در ماه مبارک رمضان، چشم و گوش و زبان خود را کنترل کنيد. از نگاههای آلوده بپرهيزيد. از ديدن فيلمها و برنامههای حرام و بيهوده در ماهواره و اينترنت و تلويزيون دوری گزينيد. غنا و موسيقی و حرفهای حرام و بيهوده نشنويد. غيبت نکنيد، تهمت نزنيد، شايعهپراکنی نکنيد، دروغ نگوييد و به کسی توهين نکنيد.
گاهی مشاهده ميشود هنگام افطار، برخی غيبت ميکنند و تهمت ميزنند. معلوم است چنين افرادی روزه نبودهاند، فقط گرسنگی و تشنگی را تحمل کردهاند. روزهای که همراه با گناه باشد، روزۀ واقعی نيست و مقبول درگاه الهی واقع نميشود.
علاوه بر گناه، از گفتار و کردار بيهوده و بينتيجه هم بايد اجتناب شود. بعضی صحبتها غيبت و تهمت و دروغ نيست، ولی بيهوده است و نه نتيجۀ دنيا دارد، نه نتيجۀ آخرت. اينگونه حرفها فشار قبر دارد و بايد از آن پرهيز شود. بياييد لااقل در اين ماه زبان خود را از گناه و بيهودهگويی حفظ کنيد.
کسی که گناه و کردار بيهوده و بينتيجه داشته باشد، نميتواند از ماه مبارک رمضان استفادۀ مطلوب نمايد.